<html>
  <head>
    <meta content="text/html; charset=ISO-8859-15"
      http-equiv="Content-Type">
  </head>
  <body text="#000000" bgcolor="#FFFFFF">
    <div class="moz-cite-prefix">Ipini ezazu blogean.<br>
      <br>
      Asier.<br>
      <br>
      og., 2013.eko mairen 02a 13:47(e)an, Julen Ruiz Aizpuru(e)k idatzi
      zuen:<br>
    </div>
    <blockquote cite="mid:51825251.20105@gmail.com" type="cite">(Abisua:
      aspalditik zintzilik neukan mezua da eta luzea da)
      <br>
      <br>
      Kaixo lagunok,
      <br>
      <br>
      Askoek jakingo duzuen moduan Mozillako lagunak telefonoetarako
      sistema eragile bat prestatzen ari dira eta Firefox OS izen
      komertziala izango du.
      <br>
      <br>
      Proiektua bera Boot-2-Gecko (B2G) izenez bataiatu zuten, helburua
      hori baita: gailutik (telefonoa, tableta) zuzenean webera
      abiatzea.
      <br>
      <br>
      Honetarako telefono-konpainien laguntza ere badute (nagusiki
      Telefónica) eta ez bakarrik zabalkunderako, hau da, telefonoak
      kontsumitzaileen eskura ipintzeko, garapenerako ere bai.
      <br>
      <br>
      <br>
      Baina hau guztia... zergatik?
      <br>
      <br>
      Mozilla ez da kapritxoz ari.
      <br>
      <br>
      Inondik inora ez du helburu telefonoen salmentaz bizitzea, Apple
      etxea bezala, adibidez. Inondik inora ez du helburu jendeak bere
      zerbitzuak erabiliz webguneetako iragarkiak kontsumitzea
      (halakorik balego!), Google-ren modura, esate baterako.
      <br>
      <br>
      Duela gutxi euskaratu dugun Mozilla Manifestua[1] irakurri
      baduzue, hor zehaztutako konpromisoak aurrera eramatea eta
      sustatzea du helburu Mozillak proiektu gisa. Eta Mozilla
      Fundazioak hori betearazteko ardura du. "Irekitasuna, berrikuntza
      eta aukera-berdintasuna" dira ardatz.
      <br>
      <br>
      Gailu mugikorren eremuan mundu mailan duopolio bat bizi dugula
      esan liteke eta testuinguru horretan webak bizi duen egoera ez da
      ona. Osasungarria ere ez dela pentsatzeko arrazoiak badaude:
      <br>
      <br>
      <br>
      1. Web bidez kontsultatu ahal izango genukeen edukia aplikazioen
      atzean ezkutatzen ari da.
      <br>
      <br>
      Honek ekosistema jakinetarako menpekotasuna sortzeaz gain, edukia
      gailu+sistema konbinazio jakin batzuetarako soilik geratzen da
      erabilgarri. Hauek dira "walled garden" modura ezagutzen direnak.
      <br>
      <br>
      Aplikazio asko daude (asko, ez denak) gailuaren eginbide bereziak
      erabiltzera iristen ez direnak (geolokalizazioa, azelerometroa,
      kontaktuak, kamera...). Orduan, zergatik garatu erabiltzailearen
      ikuspegitik eta ikuspegi teknikotik aparteko ezer gehitzen ez
      duten aplikazioak?
      <br>
      <br>
      Bestalde, merkatuan dauden sistema guztietarako aplikazioak
      sortzea ez da eskalagarria garatzaileen ikuspegitik. Sistema berri
      bakoitzak lengoaia, tresna, ezagutza eta prozesu desberdinak
      eskatzen ditu (neurri batean hau saihesteko badaude PhoneGap-en
      tankerako aukerak).
      <br>
      <br>
      Dena den, ohikoa da aplikazio askok eta askok sistema bat edo bi
      hartzea kontuan soilik; gainontzekoak, hor konpon. Garatzaileen
      formazioa eta lana ordaindu egin behar da, ez da debaldekoa.
      <br>
      <br>
      Marketin-ikuspegitik agian egokia izan liteke aplikazio bat
      sortzea (edozeren gainetik modan egon beharra dago), baina edukia
      bada eskaintzen dena, zabalkundea oztopatzea besterik ez da,
      informaziorako sarbidea zailtzea.
      <br>
      <br>
      <br>
      2. Mugikorretarako erabiltzen diren web nabigatzaileen gehiengoak
      WebKit bakarrik hitz egiten du.
      <br>
      <br>
      Ondorioz, dagoeneko web garatzaile asko hasi dira mugikorretarako
      webak WebKit-erako soilik prestatzen. Garatzaileak ez badira
      estandarretara atxikitzen, enpresa jakin batzuen eskutan uzten da
      teknologiak hartuko duen norabidea. Gogoratu ze ederrak ziren
      IE6ren garaiak :)
      <br>
      <br>
      Gainera, bestelako ondorioak ere izan ditzake: zer pasatuko da
      WebKit-rako garatu diren webgune horiekin Chrome Blink motorra
      erabiltzen hasten denean?
      <br>
      <br>
      Honek ezin du ona izan pluraltasunerako, aukera-berdintasunerako
      ez eta berrikuntza sustatzeko.
      <br>
      <br>
      <br>
      Telefono-konpainiek ere badituzte proiektu honetan interesa
      izateko arrazoiak, azken urteotan ikusi baitute nola zerbitzuen
      alorrean ezin duten lehiatu Android eta iOSen modurako sistemekin.
      <br>
      Ahots- eta datu-tarifen hornitzaile soil izatera pasa dira eta
      Firefox OS zerbait ezberdina eskaintzeko aukera modura ikusi dute.
      <br>
      <br>
      Honetan ez dut sakonduko, konpainien arrazoi komertzialak baitira
      azken batean, ez Mozillarenak. Edonola ere puntu honek zalantzarik
      gabe lagunduko du Firefox OSen zabalkundean.
      <br>
      <br>
      <br>
      Zer egingo du Mozillak hau guztia aldatzeko?
      <br>
      <br>
      Weba lehen mailako hiritar bihurtu nahi du, plataforma weba bera
      izan dadin. Honekin batera, eta webaren izaerarekin bat,
      ekosistema libre eta banatua osatuko du.
      <br>
      <br>
      Baina gaur egun ezagutzen dugun weba ez dago horretarako
      prestatua.
      <br>
      <br>
      Horregatik, B2G proiektuaren ezinbesteko zati gisa web teknologiak
      hedatzeari ekin diote Mozillan, WebAPIak[2] sortuz aukera berriak
      eskaintzeko garatzaileei.
      <br>
      <br>
      WebAPI hauek definitu eta inplementatzearekin batera,
      estandarizatzeko prozesuan ere jarri dituzte, gainontzeko
      nabigatzaileek ere inplementatzeko modua izan dezaten (izatez,
      WebKit-en dagoeneko inplementatu dira API batzuk).
      <br>
      <br>
      <br>
      Arrakastarik izango du?
      <br>
      <br>
      Mozillak planteatzen duen kontzeptua ez da berria.
      <br>
      <br>
      Lehenengo iPhonetan ez zegoen SDKrik eta Steve Jobs delako batek
      aplikazioak web teknologiekin garatuko zirela esan zuen. 2007a zen
      orduan eta webak ez zeukan gaur egun daukan garapenik.
      <br>
      <br>
      webOS sistema eragileak ere web teknologiak izan ditu ardatz
      betidanik. Telefonoaren eginbide aurreratuak erabiltzeko bere SDK
      erabili behar da ordea.
      <br>
      <br>
      Aurrez aipatu bezala telefono-konpainien bultzada garrantzitsua
      izango da. Are garrantzitsuagoa izango da garatzaileen lana ordea,
      hauen esku baitago teknologiari merezi duen garrantzia ematea.
      <br>
      <br>
      Baina Mozillaren arrakasta ezin da neurtu merkatu-kuoten
      testuinguruan. Arrakasta ez dira zenbakiak. Etorkizunean Firefox
      OS produktu gisa desagertuko balitz ere, proposatutako teknologiak
      beste ekosistemetan erabilgarri badaude, orduan arrakasta izan du.
      <br>
      <br>
      <br>
      Lokalizazioaren inguruan.
      <br>
      <br>
      Firefox OSen erabiltzaile-interfazea (Gaia) euskaratuta dago
      (eranskinetako irudiak froga gisa doaz):
      <br>
      <a class="moz-txt-link-freetext" href="https://hg.mozilla.org/gaia-l10n/eu/">https://hg.mozilla.org/gaia-l10n/eu/</a>
      <br>
      <br>
      Kate asko Firefoxetik berrerabilita, bi arratsaldeko kontua.
      <br>
      <br>
      Honek ordea ez du esan nahi merkaturatzen den edozein telefono
      euskaraz egongo denik, telefonoan erabilgarri dauden hizkuntzak
      telefono-konpainiek edo fabrikatzaileek erabakiko baitute. Horrez
      gain, bakoitzak bere pertsonalizazioak gehitzeko aukera izango du.
      <br>
      <br>
      Hau horrela da muga teknikoak daudelako. Kasurik onenean hizkuntza
      guztiak eskaini nahi dira, zerrenda batetik aukera egin eta
      automatikoki deskargatzen den hizkuntza-pakete modura, adibidez.
      <br>
      <br>
      Baina une honetan hori teknikoki posible ez denez,
      telefono-konpainien edo fabrikatzaileen esku egongo da aukera.
      <br>
      <br>
      Gainera, mozilla.dev-l10n posta-zerrendan matraka handia[3] egon
      da honen inguruan.
      <br>
      <br>
      Batzuek telefono-konpainiei erabilpen-datuak eskaintzea proposatu
      zuten hizkuntzen aukera egitea errazteko. Noski, gurea bezalako
      hizkuntzentzat hori zentzugabekeria hutsa da eta horregatik eta
      denboran zehar gehitzen joan diren bestelako arrazoiengatik
      (Androiderako Firefoxen kasua tartean da), pertsona dexente gaude
      haserre.
      <br>
      <br>
      Ekainetik aurrera, Firefox OS darabilten telefonoak Brasil,
      Kolonbia, Venezuela eta Espainian egongo dira erabilgarri lehenik.
      Honek guri ere eragiten digu beraz.
      <br>
      <br>
      Panorama ikusita, katalanen arduradunak eta neuk Teléfonicako
      langile/arduradunekin harremanetan jartzea erabaki genuen gauzak
      nola zeuden ikusteko. Jasotako erantzunaren arabera:
      <br>
      <br>
      1. v1.0.1ean (ekaina) ez dira egongo (eu, ca, gl-ri buruz ari
      naiz, nagusiki). Dagoeneko kodea eta bestelakoak "itxita" daude.
      <br>
      2. v1.1ean (iraila) egon litezke, baina konplikatua da. Sartu nahi
      dituzte baina negozio-erabakien menpe daude.
      <br>
      3. v.next (batek daki noiz) egongo dira. Are gehiago aipatutako
      muga teknikoak gainditzen badira.
      <br>
      <br>
      Edozein modutara, duela gutxi garatzaileentzako telefonoak[4]
      salgai jarri dituzte eta lokalizazioa dagoeneko proba daiteke.
      Beste Android telefono batzuk ere erabil daitezke horretarako[5].
      <br>
      <br>
      Geroz eta jende gehiagok erabili, orduan eta emaitza txukunagoa
      izango da. Denon laguntza ezinbestekoa da hemen eta interesa,
      gogoa eta denbora duenak eskua altxa dezala.
      <br>
      <br>
      <br>
      Detaile mordoa aipatu gabe utzi dut eta ziurrenik gauza inportante
      gehiago ere bai. Halere espero dut laburpen honek proiektua
      ezagutzen eta ulertzen lagundu izana.
      <br>
      <br>
      Bide batez, auto-bonbo pixka bat: datorren asteazkenean, hilak 8,
      IEBren barruan Firefox OSi buruzko sarreratxo bat egitera noa (ez
      dago detaile gehiegi azaltzeko denborarik). Interesik baduzue,
      azaldu!
      <br>
      <br>
      Azkenik, garapen kontuetan aritzen direnentzat: Bilbon hilaren
      17an Firefox OSen inguruko jardunaldiak antolatu dituzte, batez
      ere helburu praktikoarekin.
      <br>
      Izena emateko: <a class="moz-txt-link-freetext" href="http://movilforum.com/jornadaffoxosbilbao/">http://movilforum.com/jornadaffoxosbilbao/</a>
      <br>
      <br>
      <br>
      Eta bueno, nahiko momentuz, ez?
      <br>
      <br>
      Julen.
      <br>
      <br>
      <br>
      [1] <a class="moz-txt-link-freetext" href="https://www.mozilla.org/about/manifesto.eu.html">https://www.mozilla.org/about/manifesto.eu.html</a>
      <br>
      [2] <a class="moz-txt-link-freetext" href="https://wiki.mozilla.org/WebAPI">https://wiki.mozilla.org/WebAPI</a>
      <br>
      [3] <a class="moz-txt-link-freetext" href="http://markmail.org/thread/7knucpphzb36bkce">http://markmail.org/thread/7knucpphzb36bkce</a>
      <br>
      [4] <a class="moz-txt-link-freetext" href="http://devphone.mozilla.org/">http://devphone.mozilla.org/</a>
      <br>
      [5]
<a class="moz-txt-link-freetext" href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Mozilla/Firefox_OS/Firefox_OS_build_prerequisites#Have_a_compatible_device_or_use_an_emulator">https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Mozilla/Firefox_OS/Firefox_OS_build_prerequisites#Have_a_compatible_device_or_use_an_emulator</a><br>
      <br>
      <fieldset class="mimeAttachmentHeader"></fieldset>
      <br>
      <pre wrap="">_______________________________________________
Librezale mailing list
<a class="moz-txt-link-abbreviated" href="mailto:Librezale@librezale.org">Librezale@librezale.org</a>
<a class="moz-txt-link-freetext" href="http://librezale.org/cgi-bin/mailman/listinfo/librezale">http://librezale.org/cgi-bin/mailman/listinfo/librezale</a>
</pre>
    </blockquote>
    <br>
  </body>
</html>